Sklep

Carl Gustav Jung poświęcił studiowaniu alchemii blisko połowę życia. W swojej autobiografii pisze tak: „Mojemu odkryciu alchemii towarzyszyła seria snów, w których pojawiał się ten sam motyw: obok mojego domu stał inny dom, jakby jego nieznane mi skrzydło lub też nadbudówka. Zawsze zastanawiałem się, dlaczego go nie znam, skoro zawsze tam był. Ta obca część domu ostatecznie ujawniła swoje znaczenie: nieznane skrzydło domu było częścią mojej osobowości, jakimś aspektem mnie samego…”. Ten nieświadomy aspekt jego samego odsłonił się w głębokich studiach nad średniowieczną alchemią. W nieco późniejszym śnie Jung śnił siebie jako jeńca XVII wieku, o czym napisał tak: „dużo później zrozumiałem, że ów sen miał odniesienie do alchemii, albowiem to ona osiągnęła swój szczyt właśnie w XVII wieku”.

Z jakiego powodu na dojrzałym etapie rozwoju swojej myśli Jung pozostawał skupiony na takich treściach? Dlaczego za jego opus magnum uznaje się ostatnie dzieło, Mysterium Coniunctionis, które jest drobiazgową analizą procesów alchemicznych zorganizowaną motywem zjednoczenia przeciwieństw? Takie pytania będą punktem wyjścia dla naszego myślenia w trakcie spotkania, które będzie wprowadzeniem do znaczenia metafory alchemicznej w myśli Carla Gustava Junga.

Zastanawiając się nad tym znaczeniem posłuchajmy jednego z wybitnych komentatorów myśli Junga, Edwarda Edingera, który we wstępie do swojego wykładu poświęconego tej tematyce powiedział: „W zbiorze traktatów alchemicznych zatytułowanym „Musaeum Hermeticum” znaleźć można jeden traktat, którego tytuł zawsze zwracał moją uwagę. Jest on zatytułowany: ‘Otwarte wejście do zamkniętego pałacu Króla’. Myślę, że ten tytuł trafnie oddaje Junga podejście do alchemii. Jung dał nam otwarte wejście do zamkniętego pałacu alchemii. Zrobił to dowodząc, że symbolika alchemiczna odnosi się do procesu indywiduacji. Tym samym Jung ocalił alchemię od śmietnika historii. Włączył jej symbolikę w obszar współczesnego umysłu. A co nie mniej doniosłe, ocalił życie niezliczonej rzeszy osób oddanych alchemii od bezsensu. Niestety obawiam się, że dla wielu osób alchemiczne pisma Junga są trudne. Mogą być niczym kolejny pałac Króla. Moim zdaniem, wynika to przede wszystkim z tego, że jakiegoś rodzaju bezpośrednie doświadczenie psychiki jest niezbędne, aby pojąć obrazy, które je opisują. Jednocześnie wierzę, że nieco inny rodzaj podejścia może otworzyć drzwi, które w innym przypadku pozostają zamknięte.”